Trasy rowerowe Gminy Ujazd
Trasy rowerowe Gminy Ujazd |
Mapa w większym rozmiarze.jpeg (332,48KB)
Wyjątkowy i malowniczy charakter Gminy Ujazd tworzą pagórkowate ukształtowanie obszaru i rzadkie walory przyrodnicze. Położony na terenie Gminy Park Krajobrazowy „Góra Św. Anny”, zajmujący wraz z otuliną blisko 1000 ha wyróżnia się różnorodnością flory i fauny, a także osobliwymi wąwozami, parowami i wydmami. Ofertę turystyczną uzupełniają liczne zabytki historyczne i kulturalne dostępne dla turystów, którzy mogą wybrać się zarówno na wędrówki piesze, jak i rowerowe. Przez Gminę Ujazd prowadzi ponad 50 km tras rowerowych.
STOLICA GMINY: UJAZD
Nazwa Ujazd wywodzi się ze średniowiecznego zwyczaju wydzielania majątku z ogólnej powierzchni obszaru i znaczeniem odpowiada współczesnemu słowu "Objazd". Kiedy książę chciał obdarzyć kogoś większym majątkiem ziemskim, wówczas osobiście objeżdżał teren wzdłuż granic jakie zamierzał ustalić.
W mieście należy odwiedzić:
Kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła - barokowy kościół w Rynku, ufundowany przez Mikołaja Kochcickiego zbudowany w 1613r. Przebudowany w XVIII w. W XIX w. dobudowano neogotyckie wieże. Przed kościołem stoi kamienna, rokokowa figura św. Józefa z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów z 1749 r. Druga figura pochodząca z XVIII wieku przedstawia posąg św. Jana Nepomucena.
Studzionka - kościół pątniczy pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny zbudowany w latach 1858-1862, wybudowany przy drodze wylotowej w kierunku Gliwic.
Ruiny zamku - zamek wybudowano w 1580 r., przebudowano w 1660 r., a potem w XVII i w końcu XIX wieku. Budowla została zniszczona w 1945r. W latach 70-tych XX w. ruiny zamku były badane przez archeologów. Naukowcy odkopali pozostałości fundamentów zamku datowane na przełom XIII i XIV w. Natrafiono też na fragmenty fosy oraz ceramiki sprzed 600 lat.
Spichlerz – budowla przy ul. Szkolnej powstała w XVIII wieku. Spichlerz ma trzy kondygnacje, jest murowany i otynkowany. Dach siodłowy spichlerza pokryty został dachówką.
Kapliczki: ul. Traugutta - kapliczka z XVIII wieku znajduje się przy ulicy niedaleko rynku. Druga z XIX wieku stoi przy ulicy Sławięcickiej. Jej wnętrze zdobią obrazy barokowo-ludowe oraz rzeźby gotyckie św. Barbary i św. Małgorzaty z około 1500 roku.
BALCARZOWICE
Balcarzowice leżą w północno-wschodniej części gminy Ujazd. W tej niewielkiej miejscowości, położonej wśród lasów, w niewielkiej kotlinie odszukać można jeszcze ślady średniowiecznego dziedzictwa. W Balcarzowicach pod koniec średniowiecza istniało grodzisko – położone na skraju lasu, na północny-zachód od wsi Sieroniowice. Grodzisko otaczała fosa i niski wał ziemny wzniesiony w końcu XIII lub w XIV wieku. Ślady budowli pozostały do dziś w postaci nasypu ziemnego. Poszukujący spokoju odnajdą go z pewnością w tej urokliwej wioseczce, zamieszkanej przez serdecznych i przyjaznych ludzi.
JARYSZÓW
W dolinie potoku Jaryszowca, prawego dopływu Kłodnicy, pięć kilometrów od Ujazdu leży Jaryszów. Pierwsze informacje o wsi zapisano w 1265 roku i odnotowano wtedy, że Jaryszów założono na obszarze 46 łanów (ok. 3028 morgów pruskich), a obszar ten zamieszkiwało w 30 gospodarstwach blisko 180 osób. Historia wsi łączy się między innymi z rodami Twardowskich, Mettichów, Jaroszyńskich. Ostatnim panem był właściciel Ujazdu, książę Hohenlohe-Oehringen. Dwór i tzw. zamek w Jaryszowie położone były w centrum wsi, w XIX wieku budowle otaczał przepyszny ogród i fantastyczne oranżerie. Jaryszów to również historyczny ośrodek niewielkiego przemysłu hutniczego, który rozwinął się dzięki występowaniu w pobliżu wsi pokładów rudy żelaza. W przeciwieństwie do zabytków, po wytapianiu rud w Jaryszowie pozostał jedynie ślad w miejscowych nazwach.
W Jaryszowie znajduje się kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (pierwotnie pw. Jana Chrzciciela) z XV w.
KLUCZ
Wieś położona w dolinie, w zachodniej części gminy zachęca do odwiedzin przede wszystkim ze względu na swoje położenie i walory krajobrazowe. Pierwsze informacje o miejscowości pochodzą z 1234 roku. Interesująca jest sama nazwa miejscowości nawiązująca do lokalnej legendy, jednak mimo oryginalnego wyjaśnienia ludowego, nazwa zaliczana jest do topograficznych. Klucz oznacza w tym wypadku „miejsce zakrzywione, zakole, źródło”. Najprawdopodobniej już około 1300 roku istniała w Kluczu parafia. Dzisiaj drewniany kościółek św. Elżbiety Turyngskiej, pochodzący z 1748 r. jest jednym z celów wycieczek po Śląsku Opolskim. Właśnie w Gminie Ujazd znajdują się trzy z pięciu zachowanych w byłym powiecie strzeleckim kościołów drewnianych. Kościół w Kluczu usytuowany jest na wzniesieniu, pośrodku wsi. We wnętrzu świątyni ołtarz w stylu tzw. regencji, z figurą św. Elżbiety Turyngskiej rozdającej jałmużnę. W kościele warte uwagi są również rzeźby gotyckie: św. Jadwigi (z roku 1400) i Matki Boskiej Bolesnej (z początku XVI w.) oraz obraz Chrystusa na krzyżu, ambona z przełomu XVIII/XIX w., barokowa chrzcielnica i konfesjonał.
We wsi znajduje się również kapliczka św. Jana Nepomucena z 1924 r.
NIEZDROWICE
W południowo-wschodniej części gminy leżą Niezdrowice. Gdyby zaufać miejscowemu podaniu, to na teren dzisiejszych Niezdrowic byli przesiedlani chorzy na tyfus lub cholerę. Dzisiaj jednak wspomnienie tych historii pozostaje tylko w nazwie.
Dziedzictwo kultury i historii Niezdrowic upamiętniają: kapliczka i krzyż w centrum wsi. Tutaj odbyły się walki o wieś podczas III Powstania Śląskiego – 7-8 czerwca 1921 r. Poległo wtedy czterech powstańców - mieszkańców wsi.
NOGOWCZYCE
Nazwa wsi położonej w północno-wschodniej części Gminy pochodzi od przezwiska Nogawka. Pierwsza wzmianka o Nogowczycach pochodzi z 1687 roku. Od połowy XVIII wieku Nogowczyce wraz z innymi posiadłościami, należały do rodziny Posadowskich. W 1934 roku we wsi powstał chór Kongregacji Mariańskiej, liczący 30 osób.
OLSZOWA
Wśród lasów, w północno-zachodniej części Gminy leży wieś Olszowa. Powstała zapewne w XIII lub XIV wieku, na mokradłach, wśród stawów i olchowych zagajników. Być może stąd właśnie pochodzi nazwa wsi. Od 1800 roku oficjalnie przybrała już nazwę Olszowa. Dzisiaj jest nie tylko zieloną, uroczą miejscowością, odprężeniem dla turystów, ale również miejscem, gdzie można odwiedzić jeden z wyjątkowych obiektów architektury sakralnej. W Olszowej koniecznie należy zobaczyć drewniany kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej z 1679 r., przebudowany w 1748 r. W prezbiterium kościoła znajduje się późnogotycka rzeźba stojącej na półksiężycu Matki Boskiej z Dzieciątkiem.
SIERONIOWICE
W północnej części Gminy leżą Sieroniowice - wieś wzmiankowana po raz pierwszy w 1342 roku, jako majątek należący do rycerza Bogusza. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Sieroń. Jeszcze w wieku XVIII wieś stanowiło zaledwie osiem niewielkich gospodarstw. W 1824 roku powstała kolonia Schroll, należąca do hrabiego Renarda. Wieś zaczęła się powiększać i dzisiaj jest to urocza miejscowość.
STARY UJAZD
W środkowej części gminy, w miejscu interesującym pod względem krajobrazowym leży Stary Ujazd. Wieś była wzmiankowana w 1260 roku jako Ujeździec. Dzisiaj to jedna z piękniejszych miejscowości, a o jej wyjątkowym charakterze świadczy jej otoczenie: z jednej strony wieś okalają pola, z drugiej urokliwe pagórki, z trzeciej grzybne lasy. Położone między nimi zabudowania leżą jakby w wąwozie. Stary Ujazd przecina strumyk Jordan. Wiodąca stąd trasa do Lichyni prowadzi częściowo bezleśnym grzbietem dominującym nad okolicą. Gdy dopisze pogoda gwarantuje turystom znakomity widok na okoliczne miejscowości. Poza terenem wsi, w otoczeniu starych lip położona jest kapliczka z XIX w., w której wnętrzu jest obraz ludowy Chrystusa Bolesnego.
ZIMNA WÓDKA
Na północ od Ujazdu leży wyjątkowa pod względem historycznym miejscowość. Nazwa wsi pochodzi od jej położenia nad potokiem z zimną wodą. Po raz pierwszy informację o Zimnej Wódce "Zimnawodca" (osada leżąca nad potokiem) znajdujemy w 1260 roku. Również w akcie sprzedaży ziemi ujazdowskiej w 1466 roku wymienia się Zimną Wódkę. W notariacie ks. kardynała Jana, biskupa Sabiny w Arignam, pod datą 14 I 1376 r. spisane są parafie, a wśród nich Jaryszów i Caldeborn, czyli Zimna Wódka.
W 1679 r. w Zimnej Wódce istnieje już kościół filialny, który należy do parafii kluczowskiej. Drewniana świątynia zbudowana jest pośrodku wsi ku czci św. Marii Magdaleny. Obecny kościół pochodzi z 1748 r. W kościele jest barokowy, kulisowy ołtarz z XVIII w. Ołtarze boczne są późnobarokowe – lewy zachwyca rzeźbami św. Jana Ewangelisty i św. Rocha, prawy rzeźbami św. Klary i Elżbiety oraz płaskorzeźbą Trójcy Świętej w zwieńczeniu. Ambona – wiek XIX w.; kropielnice – wiek XVII, a gotycki dzwon datowany jest na XV w.
Opis przebiegu Tras rowerowych Gminy Ujazd
Trasa numer 16
Gliwice 8 Rudziniec 8 Ujazd (od km 28,1 do km 45,1 - długość trasy: 17 km) 8 Leśnica 8 Zdzieszowice 8 Gogolin 8 Krapkowice 8 Strzeleczki 8 Biała 8 Korfantów
27,70km - Wydzierów 8 29,49km - Niezdrowice 8 30,59km - wylot trasy nr 173 8 31,28km - wylot trasy nr 174 8 32,48km - Ujazd 8 38,00km - droga do Zimnej Wódki 8 39,55km - Zimna Wódka 8 41,52km - Klucz, rozwidlenie dróg 8 42,76km - Olszowa, drewniany kościół 8 43,70km - Olszowa, skrzyżowanie 8 44,78km - Janków
Trasa nr 16 (kolor żółty) prowadzi od strony Rudzińca (gmina Rudziniec) drogą asfaltową przez Wydzierów, Niezdrowice do Ujazdu, dalej Drogą Starostrzelecką o nawierzchni betonowej do Zimnej Wódki, po czym drogą asfaltową przez Olszową do Czarnocina (gmina Leśnica). W Ujeździe trasa przecina drogę nr 40, a w Olszowej drogę nr 426. Przy trasie znajdują się zabytki w centrum Ujazdu i drewniany kościół w Olszowej. Jej uzupełnieniem jest oznakowany fragment trasy 161 o charakterze łącznika pomiędzy Drogą Starostrzelecką a drewnianym kościołem w Zimnej Wódce.
Trasa numer 161
(od km 42,3 do km 43,4 - długość trasy: 1,1 km)
42,31km - droga do Zimnej Wódki 8 43,38km - Zimna Wódka, drewniany kościół
Trasa nr 161 jest łącznikiem pomiędzy Drogą Starostrzelecką a drewnianym kościołem w Zimnej Wódce.
Trasa numer 171
(od km 0,0 do km 3,5 - długość trasy: 3,5 km)
0,00km - Klucz, rozwidlenie dróg 8 1,11km - Wapiennik 8 1,70km - parking śródleśny 8 2,94km - Boże Oko 8 3,52km - Czarnocin
Trasa nr 171 (kolor niebieski) odgałęzia się od trasy nr 16 na rozdrożu pomiędzy Zimną Wódką a Olszową i biegnie polną drogą do Wapiennika, po czym leśnymi drogami obok parkingu przy drodze nr 426 Sławięcicie – Strzelce Opolskie oraz nie opodal kapliczki p.w. Bożej Opatrzności i rezerwatu przyrody „Boże Oko” do Czarnocina, gdzie ponownie łączy się z trasą nr 16.
Trasa numer 172
(od km 0,0 do km 3,8 - długość trasy: 3,8 km)
0,00km - Klucz, rozwidlenie dróg 8 1,00km - Klucz, drewniany kościół 8 1,76km - Wiszni Jar 8 2,65km - Wapiennik 8 3,77km - Olszowa, drewniany kościół
Trasa nr 172 (kolor czerwony) odgałęzia się od trasy nr 16 na tym samym rozdrożu i biegnie asfaltową drogą do drewnianego kościoła w Kluczu, a następnie bocznymi drogami przez malowniczy Wiśni Jar i Wapiennik, powracając do trasy nr 16 przy drewnianym kosciele w Olszowej.
Trasa numer 173
(od km 0,0 do km 6,1 - długość trasy: 6,1 km)
0,00km - Rudziniec 8 1,26km - wylot drogi do Wydzierowa (0,5 km) 8 5,32km - skrzyżowanie - trasa nr 174 8 6,13km - rozwidlenie - trasa nr 16
Trasa nr 173 (kolor czarny) odgałęzia się w Rudzińcu od trasy nr 16 i biegnie leśnymi drogami do drogi Ujazd – Niezdrowice, gdzie ponownie łączy się z trasą nr 16. W Wydzierowie przy trasach nr 16 i 173 znajdują się drogowskazy, umożliwiające przejazd z jednej trasy na drugą.
Trasa numer 174
(od km 0,0 do km 3,3 – długość trasy: 3,3 km)
0,00km - Niezdrowice 8 0,73km - skrzyżowanie - trasa nr 173 8 3,32km - rozwidlenie - trasa nr 16
Trasa nr 174 (kolor czerwony) odgałęzia się w Niezdrowicach od trasy nr 16 i biegnie leśnymi drogami do drogi Sławęcice – Ujazd, powracając nią do trasy nr 16 przy moście na kanale Gliwickim.
Trasa numer 177
(od km 0,0 do km 11,5 – długość trasy: 11,5 km)
0,00km - Jaryszów 8 3,06km - Sieroniowice, skraj 8 4,30km - Sieroniowice 8 6,45km - Balcarzowice 8 9,48km - Nogawczyce 8 11,48km - Jaryszów
Trasa nr 177 (kolor czerwony) tworzy pętlę Jaryszów – Sieroniowie – Balcarzowice – Nogawczyce – Jaryszów, przy której znajduję się malownicze lasy i kilka stawów o charakterze rekreacyjnym. Trasa prowadzi drogami asfaltowymi i tłuczniowymi, a tylko krótki odcinek prowadzi drogami gruntowymi.
Trasa numer 178
(od km 0,0 do km 5,3 – długość trasy: 5,3 km)
0,00km - Jaryszów 8 1,80km - Jaryszów Kolonia 8 3,41km - Buczki 8 4,81km - Zimna Wódka 8 5,33km - Zimna Wódka, drewniany kościół
Trasa nr 178 (kolor niebieski) łączy Jaryszów – trasę nr 177 z trasą nr 16 i drewnianym kościołem w Zimnej Wódce. Przeważająca część trasy prowadzi drogami gruntowymi.